Οι βρώμικοι αεραγωγοί και τα κακώς συντηρημένα κλιματιστικά σε νοσοκομεία, ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα, χώρους εργασίας, κτλ., αναπαράγουν τη μούχλα, τα βακτήρια, τους ιούς και άλλα μικρόβια.
Η καθημερινή έκθεση ατόμων σε χώρους με κακή συντήρηση των κλιματιστικών συστημάτων, μπορεί πολύ εύκολα να προκαλέσει αναπνευστικές λοιμώξεις, όπως η γνωστή και πολύ επικίνδυνη ασθένεια των κλιματιστικών, γνωστή και ως Νόσος των Λεγεωνάριων, μια επικίνδυνη πνευμονία η οποία δημιουργείται από το μικρόβιο γνωστό ως Legionella.
Υπάρχουν 50 διαφορετικά είδη Λεγιονέλλας, από τα οποία τα 28 έχουν συσχετισθεί με νόσηση στον άνθρωπο. Το συχνότερο από αυτά είναι η Legionella Pneumoνοphila (Λεγιονέλλα η Πνευμονόφιλος). Το συγκεκριμένο βακτήριο δύναται να επιβιώσει ακόμα και μέσα σε άλλα βακτήρια και σε αμοιβάδες.
Η νόσος αυτή, παρουσιάστηκε στις ΗΠΑ για πρώτη φορά, το 1976, με κρούσματα πνευμονίας σε ένα ξενοδοχείο, όπου διεξαγόταν συγκέντρωση Λεγεώνων στη Φιλαδέλφεια. Η ασθένεια προσέβαλε 200 άτομα περίπου, εκ των οποίων τα 34 απεβίωσαν. Οι έρευνες οδήγησαν τότε σε ένα μικρόβιο, τη Λεγιονέλλα, από το οποίο είχαν μολυνθεί τα κλιματιστικά μηχανήματα.
Όπως αναφέρει το Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), πρόκειται για ένα είδος άτυπης πνευμονίας, η οποία αν δεν διαγνωστεί έγκαιρα και δεν αντιμετωπισθεί σωστά, μπορεί να είναι και θανατηφόρα. Οφείλεται σε ένα συγκεκριμένο αερόβιο βακτηρίδιο, το οποίο ονομάζεται ¨Λεγιονέλλα Πνευμονόφιλος¨ (Legionela Pneumonophilla) και μπορεί εύκολα να πολλαπλασιαστεί και να αποικήσει σε εγκαταστάσεις κλιματισμού. Η τήρηση των προδιαγραφών όσον αφορά στην εγκατάσταση, τη χρήση και τη συντήρηση των κλιματιστικών αποτελούν μέσο πρόληψης της μετάδοσης της νόσου με τον συγκεκριμένο τρόπο.
Η Legionela Pneumonophilla όπως αναφέρει ο κος Ι. Α. Αράπης Πνευμονολόγος, Αν. Διευθυντής ΝΝΘΑ «Η Σωτηρία», σε σχετικό του άρθρο, αν η άτυπη πνευμονία δεν διαγνωστεί έγκαιρα και δεν αντιμετωπισθεί σωστά, μπορεί να είναι και θανατηφόρα.
Όπως αναφέρει ο κος Αράπης έχουν περιγραφεί και περιπτώσεις νοσήσεων από Ακτινομύκητες και διάφορα άλλα μικρόβια, όπως το Acinetobacter. Επίσης, συχνές είναι οι βιβλιογραφικές αναφορές όσον αφορά την επιβάρυνση της κατάστασης των ασθματικών ασθενών, και γενικότερα των αλλεργικών ατόμων.
Κάθε χρόνο, στις ΗΠΑ, νοσηλεύονται πολλές χιλιάδες άτομα (μεταξύ 8.000 και 18.000) με νόσο των Λεγεωνάριων. Πάντως πολλές περιπτώσεις δεν διαγιγνώσκονται ή δεν αναφέρονται καν. Η νόσος μπορεί να είναι πολύ σοβαρή και να προκαλέσει ακόμη και τον θάνατο σε ένα ποσοστό που κυμαίνεται από 5% έως και 30% των νοσούντων.
Πώς μεταδίδεται;
Η ανάπτυξη του βακτηρίου της Λεγιονέλλας ευνοείται σε ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα, γραφεία και γενικότερα σε κτήρια με κεντρικό κλιματισμό.
Οι περισσότεροι άνθρωποι κολλούν τη νόσο από την εισπνοή των βακτηρίων. Η νόσος μεταδίδεται, όταν οι άνθρωποι αναπνέουν νέφος ατμών το οποίο αναδύεται από την υγρασία των αεραγωγών και έχει μολυνθεί από το βακτήριο.
Το βακτήριο της νόσου των λεγεωνάριων προκαλεί επίσης τον πυρετό τύπου Pontiac, μια ηπιότερη ασθένεια που μοιάζει με γρίπη. Χωριστά ή από κοινού, οι δύο ασθένειες ονομάζονται απλά ως “Νόσος των Λεγεωνάριων”. Ο πυρετός Pontiac συνήθως φεύγει από μόνος του, αλλά αν αφεθεί χωρίς καμία ιατρική θεραπεία, η νόσος των λεγεωνάριων μπορεί να αποβεί θανατηφόρα.
Παρά το γεγονός ότι η έγκαιρη θεραπεία με αντιβιοτικά συνήθως θεραπεύει τη νόσο, μερικοί άνθρωποι συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα μετά τη θεραπεία.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τον Ιούλιο του 2018 κατέληξε από ανακοπή καρδιάς ο γνωστός δημοσιογράφος Μάνος Αντώναρος, ο οποίος νοσηλευόταν στη μονάδα εντατικής θεραπείας του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός». Ο δημοσιογράφος είχε μεταφερθεί στο νοσοκομείο, σε κρίσιμη κατάσταση, προσβεβλημένος από τη Νόσο των Λεγεωνάριων. Αργότερα τον ίδιο μήνα στο Κέντρο Αναπνευστικής Ανεπάρκειας του νοσοκομείου «Σωτηρία» νοσηλεύτηκε και ο ηθοποιός Άκης Σακελλαρίου για τον ίδιο ακριβώς λόγο.
Συμπτώματα
Η νόσος των Λεγεωνάριων προσβάλει κυρίως τους πνεύμονες, προκαλώντας λοίμωξη ή πνευμονία. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών (ECDC), τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως μεταξύ της 2ης και 10ης ημέρας μετά την έκθεση του ατόμου στο βακτήριο Legionella. Σε σπάνιες περιπτώσεις, όμως, μπορεί να εμφανιστούν έως και τρεις εβδομάδες αργότερα. Τις περισσότερες φορές ξεκινάει με τα ακόλουθα συμπτώματα:
Πονοκέφαλος
Μυϊκός πόνος
Ρίγη
Πυρετός που μπορεί να φτάσει τους 40°C και παραπάνω
Κατάπτωση
Ξηρό βήχα.
Μέχρι τη δεύτερη ή την τρίτη μέρα, ο ασθενής θα αναπτύξει και άλλα συμπτώματα που μπορεί να περιλαμβάνουν:
Βήχα, ο οποίος μπορεί να έχει και βλέννα και μερικές φορές, αίμα
Δύσπνοια
Πόνος στο στήθος
Συμπτώματα στο γαστρεντερικό σύστημα, όπως ναυτία, έμετος και διάρροια
Σύγχυση, ψευδαισθήσεις ή άλλες ψυχικές αλλαγές
Σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ η νόσος των λεγεωνάριων συνήθως εκδηλώνεται μέσα σε 5-6 ημέρες από τη μόλυνση. Η πνευμονία που προκαλεί είναι πολύ βαριά και κοστίζει τη ζωή σε ποσοστό 5% έως και 30% των ασθενών.
Αν και η νόσος των λεγεωνάριων από τα κλιματιστικά προσβάλλει κυρίως τους πνεύμονες, μπορεί να προκαλέσει περιστασιακά μολύνσεις σε πληγές και σε άλλα μέρη του σώματος, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς.
Συγκεκριμένα, αύξηση της νοσηρότητας κατά τους μήνες που γίνεται μεγαλύτερη χρήση των κλιματιστικών, καταγράφηκε στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, με πρώτες αιτίες νοσηρότητας την πνευμονία, το άσθμα και την Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), ακολουθούμενες από τα καρδιαγγειακά και τα εγκεφαλικά επεισόδια.